Elektrisch rijden is hard op weg om de nieuwe norm te worden. Elke dag maken meer mensen de overstap naar een elektrische auto. Tegelijkertijd zien we dat 67 procent van de EV-rijders hun auto thuis oplaadt. Een nagenoeg gelijk aandeel EV-rijders zet energie-efficiëntie bovenaan hun verlanglijstje bij de aankoop van een laadpaal.
Het is daarom geen verrassing dat steeds meer mensen geïnteresseerd raken in de mogelijkheden van slim laden.
Hoewel elektrische auto’s momenteel populair zijn, wordt de accu ervan nog steeds vooral als nadeel gezien. Maar, wat als de accu van jouw auto niet alleen stroom verbruikt, maar dit ook kan terugleveren? Lees verder om meer te leren over vehicle-to-grid (V2G) en vehicle-to-home (V2H).
Deze technologieën zijn veelbelovend, omdat ze de manier waarop het elektriciteitsnet en elektrische auto’s werken compleet kunnen gaan veranderen. Tegelijkertijd is er op dit moment nog veel onbekend over beide manieren van laden.
In dit artikel wordt uitgelegd wat V2G en V2H precies inhouden en hoe jij hier als huiseigenaar van kunt profiteren.
Iets wat vaak over het hoofd wordt gezien, is dat een auto gemiddeld slechts vier procent van de tijd in beweging is. Gedurende de overige 96 procent staat een auto geparkeerd. Met vehicle-to-grid (V2G) wordt hier slim op ingespeeld.
Vehicle-to-grid betekent letterlijk ‘van voertuig naar het elektriciteitsnet’. Het is een technologie die ervoor zorgt dat elektriciteit niet alleen van het net naar jouw elektrische auto kan stromen, maar dus ook andersom. Dit is handig, omdat elektrische auto’s een grote accu hebben, die een aanzienlijke hoeveelheid energie kunnen opslaan.
Met V2G kan een elektrische auto tijdelijk energie van het net opslaan en, als dat nodig is, weer terugleveren aan het net. Met andere woorden wordt de accu van een elektrische auto, door middel van bidirectioneel laden tussen de auto en het elektriciteitsnet, ook als opslag benut.
Deze technologie is een grote aanwinst voor energieleveranciers. Zij kunnen de accu van ingeplugde elektrische auto’s gaan gebruiken om pieken in de elektriciteitsvraag op te vangen en hoeven daardoor geen extra elektriciteit op te wekken. V2G is daarnaast een waardevolle manier om schommelingen in de opwekking van groene stroom op te vangen. Met deze technologie kan de accu van jouw auto straks gaan compenseren voor de momenten dat de zon niet schijnt of de wind niet hard genoeg waait.
Naarmate er meer elektrisch wordt gereden, groeit de elektriciteitsvraag en dus ook de druk op het elektriciteitsnet. Vehicle-to-grid helpt de belasting van het net te verschuiven doordat een auto-accu energie kan terugleveren aan het net. Zo kunnen pieken in de vraag worden afgevlakt.
Netbeheerders en energieleveranciers kunnen profiteren van V2G, maar zij zijn niet de enigen. Ook eigenaren van elektrische auto’s kunnen op verschillende manieren profiteren van het terugleveren van stroom aan het net.
Ten eerste, je kunt direct profiteren via jouw energieleverancier of netbeheerder. Je kunt bijvoorbeeld een vergoeding krijgen voor de energie die je teruglevert aan het net of korting krijgen op je energietarieven door gebruik te maken van V2G.
Ten tweede, hoe meer mensen bereid zijn om stroom terug te leveren aan het net, des te gemakkelijker het is voor netbeheerders om pieken in de vraag op te vangen. Op deze manier kunnen netbeheerders grote investeringen minimaliseren, wat weer kan helpen om jouw energiecontract betaalbaar te houden.
Ja, dat is vaak het geval. In veel landen rekenen energieleveranciers hogere tarieven tijdens piekuren: wanneer de vraag groter is en de elektriciteitsproductie moet worden verhoogd. Tijdens deze pieken kan V2G een waardevol hulpmiddel zijn om de belasting van het net te verminderen. Doordat jouw accu als tijdelijke opslag werkt, hoeft er minder elektriciteit worden opgewekt en daarmee dalen de elektriciteitskosten.
Alhoewel V2G een veelbelovende technologie is, is het nog niet op grote schaal toegepast. Tot nu toe bevinden de meeste V2G-installaties zich in de proeffase of zijn het kleinschalige projecten, die zijn ontworpen om een enkele locatie van stroom te voorzien. Toch is de belangstelling voor deze nieuwe technologie de afgelopen jaren snel gegroeid en zijn er momenteel 103 V2G-projecten in 24 verschillende landen.
Een opvallend voorbeeld is de Johan Cruijff Arena in Amsterdam, de thuisbasis van voetbalclub AFC Ajax. De bezoekers kunnen met hun elektrische auto bijdragen aan de stroomvoorziening van het stadion door hun auto's aan het stroomnet van het stadion te koppelen.
Een samenwerking tussen Nissan en Imperial College London benadrukte de mogelijkheid om door het opladen met V2G de CO2-uitstoot met 243 gram per kilometer te verminderen en een jaarlijkse besparing tot wel €1.450 voor EV-rijders te betekenen.
In 2022 zijn er standaarden bedacht voor het coördineren van de energiestromen tussen auto's en laadpalen. Dit zou de implementatie van bidirectioneel laden kunnen versnellen. Maar, de benodigde belastingen, wet- en regelgeving zijn nog in ontwikkeling en V2G is nog ver verwijderd van een grootschalige implementatie.
Het concept vehicle-to-home (of V2H) lijkt veel op dat van vehicle-to-grid. Het verschil is dat de energie bij V2H wordt gebruikt om een huis van stroom te voorzien in plaats van terug te leveren aan het elektriciteitsnet.
Vehicle-to-home geeft huiseigenaren meer controle over hun energieverbruik door ze in staat te stellen om een deel van de stroom die ze gebruiken al tijdens de daluren op te nemen van het net, wanneer de energieprijzen lager zijn.
Ter illustratie: Neem een situatie waarin je thuis bent, jouw elektrische auto oplaadt op de oprit terwijl jezelf wat klusjes in huis doet. Je hebt veel apparaten aan staan en je haalt veel stroom van het net. Met V2H kun je een deel van de energie die in je elektrische auto is opgeslagen, gebruiken om je apparaten van stroom te voorzien, waardoor het stroomverbruik van het net wordt verminderd.
Vervolgens kun je de accu van jouw auto ‘s nachts weer opladen met elektriciteit van het net en profiteren van de lagere daltarieven. Door een deel van de energie af te nemen op momenten waarop de tarieven lager zijn, verlaag je jouw energierekening dus op een slimme manier.
Dit kan zeer gunstig zijn, aangezien de piekvraag in de gemiddelde woning rond de 3 á 4 kW ligt. Over het algemeen kun je de elektrische apparaten in je huis dan 12 tot 20 uur laten draaien op de accu van jouw auto.
Met V2H bespaar je niet alleen geld, maar door een extra stroombron achter de hand te hebben als de elektriciteitsvraag groter is dan de capaciteit, is dit ook een manier om overbelasting te voorkomen. V2H kan daarnaast dienen als back-up in geval van een stroomstoring, zodat je jouw huis nog van stroom kunt voorzien zonder generator.
Het is begrijpelijk dat een van de meestgestelde vragen rond V2H over het accuniveau van de elektrische auto gaat, omdat er energie uit de accu wordt gehaald.
Zoals hierboven vermeld, staat een elektrische auto het grootste deel van de tijd ongebruikt geparkeerd. Zodoende is er een groot gedeelte van de dag waarop je auto stroom kan leveren zonder dat jij het merkt. Stel dat je 's avonds thuiskomt van je werk en pas de volgende dag het huis weer verlaat. Je zou je elektrische auto bijvoorbeeld gemakkelijk kunnen gebruiken om je huis 's avonds van stroom te voorzien en pas na middernacht beginnen met opladen. Met de huidige laadsnelheden zou je namelijk nog steeds wakker worden met een volle accu.
Daarnaast is het zo dat de grote meerderheid van het dagelijkse woon-werkverkeer veel korter is dan de actieradius van een moderne elektrische auto, waardoor je waarschijnlijk niet eens elke dag een volle accu nodig hebt.
Vehicle-to-home kan het energieverbruik van je woning nog verder optimaliseren als je zelf stroom opwekt met zonnepanelen. Zonnepanelen wekken de meeste energie op als de zon schijnt, wat misschien niet altijd het geval is op de momenten dat je veel energie verbruikt. Je kunt bijvoorbeeld 's avonds relatief veel stroom verbruiken tijdens het koken, wanneer de zon al is ondergegaan.
Met vehicle-to-home kun je de hernieuwbare energie die je opwekt, opslaan door hier overdag je elektrische auto mee op te laden en vervolgens een deel van die stroom 's avonds weer te gebruiken. Zo kan de auto jouw huis ‘s avonds van stroom voorzien en hoef je geen (of minder) elektriciteit te kopen bij je energieleverancier.
Je kunt natuurlijk altijd een drempelwaarde voor het accuniveau instellen om ervoor te zorgen dat je elektrische auto de volgende dag weer voldoende is opgeladen en nooit méér stroom verbruikt dan nodig is.
Nog niet echt, maar het komt eraan. Sommige autofabrikanten zijn net begonnen dit aan te bieden, zoals bij de Ford F-150 Lightning en de Nissan Leaf (in Australië).
Het bidirectionele laden bij deze voorbeelden werkt echter alleen nog maar in combinatie met hun eigen automodellen, laadpalen en software. Uitdagingen op het gebied van regelgeving en het ontbreken van standaard bidirectionele laadprotocollen en connectortypen beïnvloeden momenteel nog de uitrol van deze technologie. Naar verwachting zal V2H binnen de komende drie tot vijf jaar overal beschikbaar zijn.
Een belangrijk aandachtspunt bij elke accu, maar vooral bij die van elektrische auto’s, is hun levensduur. Het is begrijpelijk dat je wilt dat jouw elektrische auto vele jaren meegaat. Een goede werking van de accu is daarom cruciaal.
Net als de meeste onderdelen slijt ook de accu door gebruik. Bij elke laadcyclus verslechtert de accu enigszins, wat na verloop van tijd het vermogen van de accu, en dus de actieradius van de auto, kan verminderen. De snelheid waarmee deze slijtage plaatsvindt, is echter vrij laag: het verlies aan accucapaciteit van een elektrische auto wordt geschat op 2,3% per jaar. Dit betekent dat een elektrische auto met een actieradius van 240 km na vijf jaar gebruik slechts 27 km minder rijbereik heeft.
In de praktijk is het volledig opladen en langdurig niet gebruiken van een accu zelfs slechter voor de levensduur dan normaal, dagelijks gebruik. Dit is de reden waarom de meeste autofabrikanten aanbevelen om het accuniveau tussen 20 en 80 procent te houden.
Kleine ladingen en ontladingen, zoals met vehicle-to-home, zijn bovendien niet schadelijker voor de accu dan autorijden zelf. Dit komt omdat de stroomintensiteit tijdens het rijden de accu meer verwarmt dan een lagere en constante belasting tijdens het opladen en ontladen dat doet. Hitte is namelijk een van de grootste veroorzakers van slijtage.
Twee onderzoeken hebben dit bevestigd. De degradatie van de accu van een elektrische auto werd geanalyseerd tijdens het terugleveren van stroom aan het elektriciteitsnet. Er werd geconcludeerd dat er door slim te laden, geen significant extra verlies in accucapaciteit optrad in vergelijking met normaal rijden.
Naast V2G en V2H heb je misschien nog andere afkortingen gehoord, zoals V2X, V2I, V2P of V2B. Deze begrippen hebben echter niet allemaal te maken met het laden van een auto.
Vehicle-to-building (V2B) is de uitwisseling van elektriciteit tussen een voertuig en een gebouw. Dit is vergelijkbaar met V2H, behalve dat het niet om een huis gaat, maar om een kantoor of werkplek.
Vehicle-to-everything (V2X) wordt gebruikt om het algemene concept te beschrijven van een auto die verbonden is met zijn omgeving. Naast energie, wordt V2X vaak gebruikt om een systeem aan te duiden die de rijveiligheid verhoogt. Vanuit dat perspectief kent deze term diverse varianten.
Vehicle-to-infrastructure (V2I) is bijvoorbeeld de communicatie tussen een voertuig en de omliggende infrastructuur, zoals verkeerslichten en verkeersborden. Vehicle-to-pedestrian (V2P) en vehicle-to-vehicle (V2V) verwijzen naar respectievelijk de communicatie tussen een voertuig en een voetganger of andere voertuigen.
Hoewel de V2G-technologie nog in de kinderschoenen staat, kan het een essentiële functie gaan vertolken bij het opladen van elektrische auto’s, vanwege de vele voordelen voor zowel netbeheerders en energieleveranciers als bestuurders. Naarmate het aantal elektrische auto’s op de weg toeneemt, zal de wereldwijde samenleving manieren moeten vinden om het elektriciteitsverbruik efficiënt te beheren om aan de groeiende vraag te voldoen.
Voor huiseigenaren zal vehicle-to-home (V2H) een eenvoudig beheer van hun energie mogelijk maken, waardoor ze onafhankelijk kunnen worden van netbeheerders en energieleveranciers. V2H faciliteert ook duurzame energieproductie, waardoor een woning efficiënt met duurzame energie kan omgaan.
Vehicle-to-grid-technologie is slechts een van de vele slimme manieren waarmee je de laadsessies van jouw elektrische auto beheert en de elektriciteitsbelasting thuis kunt reguleren. Kijk hier voor meer informatie over slim laden.
Blijf op de hoogte van de laatste innovaties op het gebied van EV technologie: abonneer op onze nieuwsbrief.