Is het laden van een elektrische auto goedkoper dan tanken?

Laten we, voordat we hierop ingaan, bij het begin beginnen. Een eerste, grote barrière voor de aankoop van een elektrische auto is namelijk de aanschafprijs. De prijs van een elektrische auto daalt gelukkig al enkele jaren achtereen. Een nieuw rapport van Bloomberg stelt zelfs dat de aanschaf van een elektrische auto over ongeveer vijf jaar gemiddeld goedkoper zal zijn dan een brandstofauto. En dat zonder subsidies.

Omdat de aanschafprijs van een elektrische auto daalt, beginnen de operationele kosten, zoals laadkosten, belastingen, verzekeringen en onderhoud, een steeds belangrijkere rol te spelen in onze besluitvorming. 

De operationele kosten liggen relatief laag bij elektrische auto’s. Volgens de Electric Car Cost Index van verzekeringsmaatschappij LV= is een elektrische auto vanwege zijn langere levensduur gemiddeld de helft goedkoper dan een benzine- of dieselauto. Elektrische auto’s hebben bovendien minder onderhoud nodig en genieten van belastingvoordelen. 

Maar, is elektrisch laden ook goedkoper dan tanken? In de meeste gevallen is dit het geval, maar niet altijd. In dit artikel zullen we uitgebreid aandacht besteden aan de verschillende factoren die hierin meespelen. 

Elektrisch vervoer is in opmars

Het type voertuigen dat we op de weg zien, begint langzaam te veranderen. Wat begon met de opkomst van Tesla als spannende, nieuwe speler op de automarkt, is uitgegroeid tot het begin van een wereldwijde overgang naar elektrisch vervoer. De eerste veelbelovende elektrische auto’s kwamen pas in de jaren 2000 op de weg. Tegenwoordig is het aandeel van elektrische voertuigen op de Europese wegen al 10 procent. 

Deze stijging is te danken aan de belangstelling van de consument, gunstige regelgeving vanuit de overheid en de gedeelde ambitie om de CO₂-voetafdruk van zowel bedrijven als consumenten snel en drastisch te verkleinen.

Verschillende landen hebben regelgeving en stimulansen doorgevoerd om de verduurzaming van de transportsector te versnellen. In de EU zijn elektrische voertuigen bijvoorbeeld een integraal onderdeel geworden van het plan om de uitstoot van broeikasgassen tegen 2030 met minstens 55 procent te verminderen. Vanaf 2035 is de verkoop van brandstofauto’s in de Europese Unie zelfs volledig verboden. 

Deze ambitieuze doelstellingen hebben autofabrikanten, waaronder Ford, BMW en Volkswagen, ertoe aangezet om hun koers alvast aan te passen richting de toekomstige duurzaamheidseisen. Er wordt daarom voorspeld dat in 2040 al zo’n 58% van alle in Europa verkochte voertuigen elektrisch zal zijn.

Ook in de ogen van consumenten is duurzaam rijden steeds belangrijker geworden: meer mensen dan ooit stappen over op elektrisch rijden of overwegen een dergelijke overstap. Volgens een onderzoek van McKinsey & Company denkt meer dan 45 procent van de consumenten al na over de aanschaf van een elektrische auto. Maar, wat weerhoudt degenen die een elektrische auto overwegen dan om de sprong ook echt te wagen? 

Heel simpel: er is nog teveel onduidelijkheid over de kosten. Volgens ons jaarlijks onderzoek zijn twee van de grootste zorgen bij de twijfelende consument de aanschafprijs van een elektrische auto en de eerder besproken operationele kosten. En dan voornamelijk in vergelijking met de conventionele alternatieven, zoals brandstofauto’s.

Is het laden van een elektrische auto goedkoper dan brandstof tanken?

Om te bepalen of een elektrische auto goedkoper is dan een benzineauto, moet allereerst gekeken worden naar de elektriciteits- en brandstofprijzen, die uiteraard afhankelijk zijn van een aantal factoren. Volgens een rapport van Kelley Blue Book, een Californisch onderzoeksbedrijf voor voertuigtaxaties en de auto-industrie, is het antwoord echter niet "of", maar "hoeveel" je bespaart met jouw elektrische auto. 

Laten we eens kijken naar enkele belangrijke factoren, die samen bepalen wat het kost om elektrisch te laden en brandstof te tanken.

Tanken, wat kost dat vandaag de dag?

Als het om brandstof gaat, zijn er een paar factoren die bepalen hoeveel jij aan de pomp gaat betalen. Terwijl de kosten van belastingen, distributie en raffinage ongeveer 45 procent van de prijs uitmaken, wordt de benzineprijs voor het grootste gedeelte bepaald door de kosten van de ruwe olie zelf. Dus, wanneer de prijs van ruwe olie fluctueert - als gevolg van de wet van vraag en aanbod, wereldwijde crises en politieke factoren - zien we dat ook gelijk terug in de brandstofprijs. 

Voor een goed voorbeeld hoeven we niet lang te zoeken. Momenteel zijn de olieprijzen in veel Europese landen historisch hoog door de boycot op Russische olie. Afgelopen maart haalde de gemiddelde Nederlandse adviesprijs (GLA) van een liter Euro95 (E10) een recordhoogte van €2,50. De accijnzen op brandstof werden verlaagd om de hoge prijs van ruwe olie te compenseren.

Op het moment van schrijven betaal je in Nederland voor een liter benzine ongeveer €2,29. Voor diesel betaal je gemiddeld €2,15 en voor LPG €0,92. Let wel: door de fluctuatie van ruwe olie kunnen dagprijzen sterk verschillen. In dit internationale register zijn de actuele brandstofprijzen te bekijken.

De motor van jouw auto

Ook het motortype speelt een belangrijke rol bij het bepalen van de brandstofkosten en wordt door veel consumenten in overweging genomen bij de aanschaf van een nieuwe auto. Hieronder een korte analyse van de huidige markt:

• Benzinemotor. De meeste personenauto's zijn uitgerust met een verbrandingsmotor op benzine. Deze voertuigen verbruiken doorgaans de meeste brandstof per kilometer en stoten de meeste CO₂ uit. Ze hebben ook de hoogste operationele kosten, alhoewel de verschillen met diesel- en hybride voertuigen in de loop der jaren zijn afgenomen.
• Dieselmotor. Vergeleken met benzinemotoren verbruikt de dieselmotor zo’n 10 tot 20 procent minder brandstof, doordat deze efficiënter is dan benzine. Bovendien ligt de brandstofprijs van diesel in Nederland lager dan die van benzine. Diesel stoot echter wel meer vervuilende stoffen uit dan benzine, waardoor het in Nederland aan een hogere wegenbelasting wordt onderworpen.
• Hybride motor. Hybride voertuigen, aangedreven door een verbrandingsmotor en een elektromotor, hebben een nog lager brandstofverbruik. Dit komt doordat de accu een aanvulling vormt op de brandstofmotor, waardoor het voertuig minder benzine verbruikt. De kosten van het rijden met hybride voertuigen hangen af ​​van het feit of het een hybride met stekker is (plug-in) of eentje zonder. Maar, over het algemeen is het goedkoper dan benzine of diesel, simpelweg omdat een hybride auto minder vaak hoeft te tanken.

Grootte van het voertuig

Een andere cruciale factor is de grootte van het voertuig. Hoe zwaarder een voertuig is, des te meer energie er nodig is om deze te verplaatsen. Zwaardere voertuigen hebben een grotere rolweerstand, wat weer resulteert in een hoger brandstofverbruik. Lichtere voertuigen zijn doorgaans zuiniger, milieuvriendelijker en goedkoper in gebruik. Als vuistregel geldt dus: hoe groter, des te duurder. Maar, gewicht heeft minder invloed op het verbruik van hybride of elektrische voertuigen, aangezien deze een deel van de verloren energie weer terugwinnen.

Brandstofverbruik per voertuig

Het brandstofverbruik vertelt je in principe hoe ver een auto kan rijden op een bepaalde hoeveelheid brandstof. In Nederland duiden we dit verbruik aan in het aantal kilometers per liter. Over het algemeen kun je stellen dat een auto met een verbruik van 1 op 20 (20 kilometer per liter) relatief zuinig is. Een verbruik van 1 op 14 is normaal, en 1 op 10 is relatief onzuinig.

De Toyota Yaris 1.5 Hybrid heeft bijvoorbeeld een brandstofverbruik van ruim 1 op 21. Aan de andere kant van het spectrum vind je auto’s zoals de Lamborghini Aventador (22,4 liter per 100 km), en de Bugatti Chiron (26,1 liter per 100 km). 

Belastingen

Daarnaast zijn overheidsheffingen en belastingen op zuinige, onzuinige of zwaardere voertuigen in het algemeen iets om rekening mee te houden.

In Nederland is het tarief van de motorrijtuigenbelasting bijvoorbeeld afhankelijk van het gewicht van de auto en de uitstoot van vervuilende stoffen. En in de VS moeten autofabrikanten een "Gas guzzler"-belasting betalen op de verkoop van nieuwe auto's die niet voldoen aan het vereiste brandstofverbruik. 

Deze overheidsvoorschriften zullen naar verwachting toenemen naarmate steeds meer overheden stappen ondernemen tegen de uitstoot van vervuilende stoffen zoals CO₂. Elektrisch rijden wordt in de EU, aan de andere kant, juist meer beloond.

Wat kost het om een elektrische auto op te laden?

Voor een benzine- of dieselauto is het berekenen van de brandstofkosten relatief eenvoudig. Je kijkt naar de brandstofprijzen en weet ongeveer hoeveel het kost om jouw tank volledig te vullen. 

Het bepalen van de laadkosten van een elektrische auto ligt wat gecompliceerder. Er zijn immers verschillende laadniveau’s, die verschillende kosten met zich meebrengen. Ook zijn deze kosten op hun beurt weer afhankelijk van specifieke factoren, zoals waar je oplaadt, de prijs van elektriciteit en op welk moment je oplaadt. Hieronder bespreken we de verschillende scenario’s. 

Thuisladen

Als je zelf een laadpaal koopt en installeert (of als je de niveau 1-kabel gebruikt die bij jouw elektrische auto is geleverd), betaal je doorgaans de laagste prijs per kilowattuur (kWh). 

Aangezien je gebruikmaakt van jouw eigen energieleverancier, hoef je ook geen tussenpersoon te betalen voor de service: je betaalt gewoon de prijs die je gewend bent te betalen voor elektriciteit.

Aan de andere kant is thuisladen over het algemeen wel langzamer dan openbare laadpalen, omdat het vermogen van een woning vaak lager ligt. 

Meer weten? Vind hier alles wat je moet weten over het thuis opladen van een elektrische auto.

Energieprijzen en het opladen van elektrische auto's

In de tweede helft van 2021 lag het gemiddelde energietarief in Europa op €0,23 per kWh. Er bestaat tussen de landen een groot verschil in energieprijzen. In juni 2022 kostte een kWh in Nederland gemiddeld €0,42, al is de prijs die je betaalt sterk afhankelijk van je contract. 

Wat betekent dit voor het opladen van een elektrische auto? Wil je een Nissan Leaf met een 62 kWh-accu volledig opladen voor een gemiddeld Europees tarief? Dan betaal je rond de 13 euro met een maximale actieradius van 364 km. Als je een Tesla Model X wilt opladen, met een accucapaciteit van zo’n 95 kWh, dan kost dit dichter bij de 20 euro met een bereik tot 625 km.

Waarom je tijdens daluren moet opladen

Bovendien veranderen de elektriciteitskosten op bepaalde tijden van de dag. Overdag betaal je vaak meer dan 's nachts, wanneer weinig mensen elektriciteit gebruiken. Tussen 22.00 tot 07.00 uur, tijdens de zogenaamde daluren, is elektriciteit over het algemeen het voordeligst. Om deze reden kun je, als je jouw elektrische auto 's avonds laat of ‘s morgens vroeg oplaadt, geld besparen op jouw elektriciteitsrekening en totale laadkosten.

Het bedrag dat je uiteindelijk gaat betalen voor thuisladen is dus afhankelijk van het land waarin je woont, de laadcapaciteit van jouw auto, het contract met jouw energieleverancier en het moment van de dag dat je oplaadt.

Energieverbruik van elektrische auto's

Het "brandstofverbruik" van een elektrische auto is gebaseerd op het aantal kilometers dat het voertuig rijdt op één kilowattuur (kWh).

Een gemiddelde elektrische auto kan ongeveer 6,5 kilometer per kWh afleggen. Als je doorgaans 1.600 km per maand met jouw elektrische auto rijdt, heb je in die periode minimaal 250 kWh nodig. Bij een gemiddelde Nederlandse energieprijs van €0,42 kost dat je €105 per maand, indien je thuis laadt.

Openbaar laden

Openbaar laden gaat een stuk sneller dan thuis laden, maar is ook wat duurder. Wanneer je oplaadt bij een openbare laadpaal, betaal je immers niet alleen voor de elektriciteit, maar ook voor de service. Het tarief is gebaseerd op de locatie waar je laadt, het netwerk dat je gebruikt (de roamingkosten), de tijd die je spendeert, het aantal kWh dat je verbruikt, en de mogelijke abonnementen. 

Over het algemeen zal openbaar laden dus duurder zijn dan thuisladen. Maar, één ding is zeker, het is goedkoper dan tanken.

Snelladen

Met snelladen is een elektrische auto binnen enkele minuten opgeladen in plaats van enkele uren. Snelladers zijn dus aanzienlijk sneller dan reguliere AC-laadpalen en doen er tussen de 15 en 45 minuten over om de meeste elektrische personenauto's tot 80 procent op te laden. Hierdoor kunnen elektrische auto’s snel en gemakkelijk onderweg worden opgeladen.

Snelladen is echter ook de duurste optie en kan de kosten per kWh verdubbelen of in sommige gevallen zelfs verdrievoudigen. Met snelladen betaal je dus ook voor de snelheid en het gemak. Het precieze prijsverschil is afhankelijk van de locatie waar je oplaadt, en of de laadpaal per minuut of per kWh rekent.

De prijs van snelladen is meer te vergelijken met die van tanken, maar over het algemeen alsnog goedkoper. Leer hier meer over snelladers.

Dus ja, laden is vaak goedkoper dan tanken

Omdat er meerdere factoren meespelen, kunnen we het beste kijken naar het gemiddelde bedrag dat per jaar aan benzinekosten wordt uitgegeven per auto. 

De ANWB rekende uit dat het laden van een elektrische auto in Nederland, op verschillende niveaus en bij een jaarlijks verbruik van 15.000 kilometer, ongeveer €1275 kost. Dit staat tegenover de €2010 die je, bij een gemiddelde benzineauto voor datzelfde aantal kilometers, uitgeeft aan brandstof.

Ontdek alles wat je moet weten over laden

Naast het vergelijken van de laad- en tankkosten zijn er meer zaken die je wilt weten met betrekking tot het rijden van een elektrische auto. Wat is bijvoorbeeld de gemiddelde actieradius van een elektrische auto? Wat is het verschil tussen AC- en DC-laden? Waar kan ik mijn elektrische auto laden en hoelang duurt dat? Bekijk onze gratis gids.

Abonneer op onze nieuwsbrief en ontvang direct in jouw inbox exclusieve insights over elektrische mobiliteit.