Alles over EV-kabels en stekkers

Voor het opladen van een elektrisch voertuig (EV) is er geen universele aanpak. Afhankelijk van je auto, het type laadpaal en de locatie, heb je namelijk te maken met verschillende kabels, stekkers... of beide.

In Nederland gebruiken de laadstations gelukkig één type stekker, maar dit is niet overal zo. In dit blog leggen we uit hoe het zit met verschillende soorten kabels en stekkers en worden landspecifieke standaarden en ontwikkelingen belicht.

Als het gaat om het opladen van elektrische voertuigen, dan kun je spreken van 4 typen laadkabels. De meeste speciale laadstations en stekkerladers voor thuisgebruik gebruiken een modus 3-laadkabel. De snellaadstations gebruiken modus 4.

Laadstekkers variëren per fabrikant en per land, maar er zijn een paar gebruikelijke standaarden over de hele wereld, variërend per regio. Noord-Amerika gebruikt het type 1 stekker voor AC laden en CCS1 voor DC snelladen. Europa gebruikt dan weer het type 2 stekker voor AC laden en CCS2 voor DC snelladen.

Tesla’s zijn hierop altijd een beetje een uitzondering geweest. Hoewel ze hun ontwerp hebben aangepast aan de standaarden van andere continenten, gebruiken ze in de VS hun eigen stekker, die het bedrijf nu de ‘North American Charging Standard (NACS)’ noemt. Onlangs hebben ze het ontwerp met de rest van de wereld gedeeld zodat andere fabrikanten van auto's en laadapparatuur dit connectortype ook in hun ontwerp kunnen opnemen.

Inhoudsopgave

- EV-laadkabels

- EV-laadstekkers

- AC-laadstekkers

- DC-snellaadstekkers

- De uitzondering: Tesla

EV-kabels en stekkers verder uitgelegd

Het grootste verschil dat een automobilist ervaart tussen een auto met een verbrandingsmotor (ICE) en een elektrisch voertuig (EV), is de manier waarop hij tankt. Terwijl het tanken van een klassiek voertuig met benzine of diesel relatief eenvoudig is, betekent de overstap naar elektrische mobiliteit dat je de vertrouwde benzinepomp moet inruilen voor een laadstekker. In het begin kan de wereld van het opladen wat lastig of verwarrend zijn, zeker als je hoort over de verschillende soorten kabels, stekkers en oplaadpoorten die over de hele wereld worden gebruikt.

Met zoveel verschillen en nieuwe concepten kan het lastig lijken om de juiste kabel of stekker te kiezen, maar dat valt reuze mee. We leggen de verschillen tussen laadkabels en -stekkers aan je uit, zodat je met een gerust hart kunt opladen, waar je ook naartoe gaat.

EV-laadkabels

Wat is een EV-laadkabel?

EV-laadkabels (of: oplaadkabels) zijn ontworpen om op een veilige manier stroom te leveren van een stroombron naar je elektrische auto. Sommige laadstations hebben vaste kabels aan het station zitten (deze worden 'tethered charging stations' genoemd) en bij andere moet je je eigen kabels meenemen. Laadkabels zijn dus een behoorlijk essentieel onderdeel van het opladen van een elektrisch voertuig.

Zijn alle laadkabels hetzelfde?

Zeker niet, want de oplaadkabels zijn er in vier varianten of "modi", elk voor een bepaalde manier van opladen. Het kan wat verwarrend zijn, omdat het type niet altijd overeenkomt met het "niveau" van opladen. In dit deel leggen we je het verschil uit tussen modus 1, modus 2, modus 3 en modus 4 laadkabels en geven we aan welke het meest geschikt is voor welk type lading.

De verschillende oplaadkabels

Modus 1 laadkabels

Een modus 1-kabel is geschikt om eenvoudig een licht elektrisch voertuig (e-bikes, scooters, maar geen auto) met een standaardstekker op een standaard stopcontact aan te sluiten. Hierdoor is er geen communicatie tussen het voertuig en het laadpunt en zijn er dus geen speciale veiligheidssystemen of bescherming tegen schokken. Deze manier van opladen is handig voor lichte elektrische voertuigen zoals e-bikes en scooters, maar wordt voor elektrische auto's niet als veilig beschouwd en is in veel delen van de wereld verboden.

Modus 2 laadkabels

Wanneer je een EV koopt, wordt deze meestal geleverd met een zogenaamde modus 2 laadkabel. Zo’n kabel plug je in je auto en maakt de aansluiting op een gewoon 3-pins stopcontact mogelijk. Sommige modus 2 laadkabels zijn geavanceerder en bieden aansluitingen die geschikt zijn voor verschillende CEE industriële stopcontacten. Modus 2 laadkabels worden geleverd met een zogenaamde In-Cable Control and Protection Device (IC-CPD) die zorgt voor de controle van het laadproces en de communicatie tussen de stroombron en de auto.

Je kunt deze kabel gebruiken om hem in een 3-pins stopcontact te steken en hem zonder laadstation op te laden. Hoewel deze laadmethode ongetwijfeld handig is, kan het opladen op deze manier lang duren. De meeste huishoudelijke stopcontacten leveren namelijk maar maximaal vermogen van 2,3 kW. Het kan ook gevaarlijk zijn als je het verkeerd doet, omdat het elektrische circuit van je huis gemakkelijk overbelast kan raken. Daarom raden we aan om deze oplaadkabel alleen te gebruiken als er geen andere opties beschikbaar zijn. Lees meer over het veilig opladen van je elektrische auto.

Modus 3 laadkabels

Een modus 3 kabel is momenteel wereldwijd de meest gebruikte manier om een EV op te laden. Deze laadkabel verbindt je auto met een speciaal EV-laadstation, zoals je die vaak ziet bij kantoren, woonwijken, commerciële- en openbare parkeerplaatsen of thuis. Deze kabels zijn wereldwijd de standaard voor het thuis en in het openbaar opladen met van een speciaal laadstation. Ze worden meestal aangesloten op type 1 of type 2 laadstekkers.

Modus 4 laadkabels

Modus 4 laadkabels zijn ontworpen om hogere vermogens aan te kunnen die nodig zijn bij snelladen. Snelladen, ook bekend als niveau 3 laden of DC laden, kan de oplaadtijd aanzienlijk verkorten. Het opladen van je auto is dan een kwestie van minuten in plaats van uren. Omdat deze manier van opladen echter veel meer vermogen rechtstreeks naar de batterij stuurt, moeten de kabels permanent verbonden zijn met het oplaadstation. Ze zijn ook iets zwaarder en soms zelfs vloeistofgekoeld om de overtollige warmte die door het hogere vermogen wordt gegenereerd te kunnen verwerken.

Waar modus 1, modus 2 en modus 3 laadkabels veilig wisselstroom (AC) aan de auto kunnen leveren, zijn modus 4 kabels ontworpen om gelijkstroom (DC) rechtstreeks naar de accu te leiden. Hierdoor kun je veel sneller laden. Als je meer wilt weten over het verschil tussen AC en DC laden, lees dan hier ons blog daarover.

EV-laadstekkers

Wat is een EV-laadstekker?

Een EV-oplaadstekker is de stekker die je in het oplaadcontact van een elektrische auto plugt en die verbonden is met de oplaadkabel.

Zijn alle laadstekkers hetzelfde?

Nee, net zoals de stekkers van gewone elektrische apparaten per land anders zijn, verschillen ook laadstekkers en stopcontacten van elektrische auto’s van elkaar. Ze verschillen per automerk, het type oplaadniveau dat je gebruikt en het land waarin de stekkers gemaakt zijn. Gelukkig heeft elke regio een specifieke standaard, dus je zult niet al te vaak een onbekende stekker tegenkomen.

Verschillende type stekkers

Hier is een overzicht van de verschillende soorten oplaadstekkers voor zowel AC-laden als DC-laden, met een foto van elke stekker (zodat je weet hoe ze eruitzien) en de locaties waar je ze waarschijnlijk kunt vinden.

AC-laadstekkers

Deze stekkers worden gebruikt bij het opladen aan een AC-laadstation. Dit kan een openbaar laadstation in de stad zijn, op je werk, of bij een thuislaadstation.

Type stekker	Ontwerp	Vermogen*	Locaties
Type 1		Tot 7,4 kW	Japan en Noord-Amerika
Type 2		Tot 22 kW voor thuis laden Tot 43 kW voor openbaar laden	Europa en de rest van de wereld
GB/T		Tot 27.7 kW	China

* De getallen geven het maximale vermogen weer dat een stekker kan leveren op het moment dat dit blog werd geschreven. De getallen geven niet het exacte vermogen weer, omdat dit ook afhankelijk is van het laadstation, de laadkabel en het voertuig waar dat hiermee wordt geladen.

Uitleg over AC-stekkertypes

Type 1 laadstekker

Type 1-stekkers, ook wel SAE J1772 genoemd, worden het meest gebruikt bij auto’s in Japan en Noord-Amerika. Ze zijn eenfasig en kunnen een vermogen leveren tot 7,4 kW.

Type 2 laadstekker

Type 2-stekkers, worden ook wel ‘Mennekes’ genoemd, verwijzend naar het Duitse bedrijf dat ze oorspronkelijk heeft ontworpen. Het is de officiële stekkerstandaard in de Europese Unie. Deze driefasige stekkers hebben een hogere vermogensoverdrachtscapaciteit dan type 1-stekkers en leveren tot 22 kW voor particulier/thuis opladen en tot 43 kW voor openbaar opladen. Dit komt doordat een driefasige voeding drie keer zoveel stroom kan overbrengen als een enkelfasige voeding.

GB/T laadstekker

China heeft zijn eigen laadsysteem ontwikkeld, dat door de nationale Guobiao-normen GB/T wordt genoemd. Er zijn twee varianten GB/T-stekkers: één voor AC-laden en één voor DC-snelladen. De GB/T AC-laadstekker is enkelfasig en levert tot 27,7 kW. Hoewel hij er hetzelfde uitziet als het type 2 stekker, moet je ze niet met elkaar verwarren: de pinnen en receptoren zijn omgekeerd.

Het verschil tussen eenfasige en driefasige stroom

Bij elektriciteit verwijst een fase naar de verdeling van een belasting. Een eenfasestroom is een tweedraads wisselstroomcircuit. Er is een krachtiger alternatief dat bekend staat als driefasenstroom. Het belangrijkste verschil tussen enkelfasig en driefasig, is dat een driefasige voeding beter geschikt is voor hogere belastingen.

Eenvoudiger gezegd: een driefasige voeding kan drie keer zoveel stroom overbrengen als een enkelfasige. Wanneer je thuis het licht aandoet, dan is enkelfasige stroom is voldoende. Voor een horeca vaatwasser die in restaurants wordt gebruikt is meestal driefasige stroom nodig.

DC-snellaadstekkers

Deze stekkers worden gebruikt bij snellaadstations die meestal langs snelwegen te vinden zijn, bij brandstofwinkels of speciale snellaadhubs.

Type stekker	Ontwerp	Vermogen*	Locaties
CCS1		Tot 350 kW	Noord-Amerika
CCS2		Tot 400 kW	Europa
CHAdeMO		Tot 200 kW	Japan
GB/T		Tot 250 kW	China

* De getallen geven het maximale vermogen weer dat een stekker kan leveren op het moment dat dit blog werd geschreven. De getallen geven niet het exacte vermogen weer, omdat dit ook afhankelijk is van het laadstation, de laadkabel en het voertuig waar dat hiermee wordt geladen.

DC-snellaadstekkers verder uitgelegd

CSS-laadstekker
CSS staat voor “Combined Charging System” en is de standaard voor DC-snellaadstekkers in Noord-Amerika (CCS1) en Europa (CCS2). Het wordt een gecombineerd laadsysteem genoemd omdat het zowel AC- als DC-laden ondersteunt en de hierboven besproken type 1 en 2 AC-laadstekkers in het ontwerp is meegenomen.

CCS1

De CCS1-stekker is een verbeterde versie van het type 1 AC-stekker en heeft twee extra contacten om DC-snelladen mogelijk te maken. CCS1 is de meest gebruikte snellaadstekker in Noord-Amerika. (Naast Tesla's Supercharger-technologie, die een eigen stekker heeft.) CCS1 ondersteunt een vermogen tot 350 kW.

CCS2

De CCS2 daarentegen, is weer een verbeterde versie van het type 2 AC-stekker en heeft ook twee extra contacten voor DC-snelladen. CCS2-stekkers kunnen tussen 50 kW en 350 kW DC-stroom leveren. AC-opladen wordt ook ondersteund door een standaard type 2 stekker (voor CCS2) in de bovenste helft van de stekker te steken. De onderste DC-contacten blijven dan leeg. CCS2 wordt voornamelijk gebruikt in Europa, waar het type 2 stekker de dominante AC-laadstandaard is.

CHAdeMO

De CHAdeMO-laadstekker is ontwikkeld in Japan en maakt snelladen tot 500 kW en bidirectioneel laden mogelijk. Op dit moment loopt Azië voorop met de productie van EV's die compatibel zijn met CHAdeMO-stekkers. CHAdeMO kondigde zelfs aan dat ze een snellaadtechnologie hebben ontwikkeld die een vermogen tussen 500 kW en 900 kW kan leveren.

Deze snelheden zijn echter nog niet overal beschikbaar en zullen in de loop van de tijd steeds gebruikelijker worden in Azië. Je kunt CHAdeMo-stekkers ook in Europa vinden, maar sinds 2018 zijn ze langzaam uitgefaseerd omdat CCS2 aan populariteit won en het de Europese standaard werd.

GB/T

De huidige GB/T DC-laadstekker kan tot 500 kW leveren. China's Electricity Council ontwikkelt momenteel ook een nieuwe versie, in samenwerking met de CHAdeMO Association, die maar liefst 900 kW kan leveren. Deze nieuwste versie, ChaoJi genaamd, maakt DC-laden met meer dan 500 kW mogelijk. Een robuust kabel- en stekkerontwerp zorgt dat de veiligheid gegarandeerd is.

ChoaJi

ChaoJi is backwards compatibel met zowel GB/T- als CHAdeMO-stekkers, waardoor een eenvoudige overstap mogelijk is. ChaoJi is ook een van de eerste oplaadstandaarden met ingebouwde ondersteuning voor de vehicle-to-grid (V2G) en vehicle-to-home (V2H) technologie. Dit maakt geavanceerde communicatie mogelijk tussen EV's en de oplaadinfrastructuur eromheen.

Dankzij een belangrijke samenwerking tussen China en Japan - twee historisch verschillende markten - worden de beide markten samengebracht. ChaoJi zal in China de GB/T DC-laders vervangen met versie ChaoJi-1 en in Japan de CHAdeMO-laders met ChaoJi-2 (ook bekend als CHAdeMO 3.0).

De uitzondering: Hoe laad je een Tesla op (en kunnen niet-Tesla auto's superchargers gebruiken)?

Tesla laadstekker

Met meer dan 45.000 superchargers bezit en exploiteert Tesla het grootste snellaadnetwerk ter wereld. Tot voor kort was dit netwerk uitsluitend bedoeld voor het snelladen van Tesla's, met een eigen ontwerp laadstekker. Dit betekende dat Tesla-eigenaren die hun auto wilden opladen bij een laadstation dat niet van Tesla was, te maken hadden met verschillende aansluitadapters. Andersom betekende dit dat niet-Teslarijders hun auto simpelweg niet konden opladen bij een Tesla-laadstation.

Non-Tesla Supercharger

Tesla kwam de Europese markt tegemoet door ook CCS2 te gebruiken. Tegelijkertijd bood Tesla ook een CCS-adapter aan die op de eigen stekker kon worden aangesloten. Zo kunnen Tesla-rijders buiten Europa ook opladen bij laadstations die niet van Tesla zijn. Maar er zijn nog meer ontwikkelingen: in november 2021 stelde Tesla zijn netwerk open voor auto’s van andere merken.

Tesla NACS

Slechts een jaar later, in november 2022, deelde Tesla zijn stekkerontwerp met de rest van wereld. Hiermee nodigde het exploitanten van oplaadpunten en autofabrikanten uit om de laadstekker en laadpoort van Tesla op hun apparatuur en auto’s te gebruiken. Dit type wordt nu de North American Charging Standard (NACS) genoemd.

Klaar om op te laden?

Met zoveel laadkabels en stekkertypes kan het verwarrend zijn om te weten welke je voor jouw auto moet gebruiken. Met dit blog weet je nu in elk geval wat de meest voorkomende stekkers en kabels zijn. We hopen dat we je het opladen weer wat makkelijker hebben gemaakt.

Als het gaat om de adoptie van elektrische auto’s en vooral de ervaring van het opladen, zijn er veel nieuwe dingen om aan te wennen. Het gaat soms anders dan we gewend zijn. En dat gaat verder dan wat verschillen tussen de bestaande kabels en stekkers. Hoe zit het met de gemiddelde levensduur van een accu of met het de actieradius van de elektrische auto’s van tegenwoordig? Of het aanbod aan laadlocaties, de verschillende manieren van opladen, de kosten of zelfs laadsnelheden daarvan? Voor een compleet overzicht van alles wat je moet weten over het opladen hebben we een uitgebreide brochure voor je klaargezet.